Câu cá tráp hiệu quả

Cá hanh ở sông Cái Nha Trang, sông Cửa Bé Bình Tân, vịnh Nha Phu (từ Lương Sơn, Ngọc Diêm đến thôn Tân Thủy), vùng bãi biển có nước chè hai và thích nghi với sông nước ngọt mà người ta câu, đánh bắt được tại sông Cầu Dứa phía trên đập nước và tại sông Cái gần Thành (Diên Khánh). Con lớn bằng bàn tay xòe, hai bàn tay hoặc lớn hơn, con nhỏ 3, 4 ngón tay gọi là hanh chón. Bụng có nhiều mỡ, cá hanh ở sông nước ngọt ngon hơn đồng loại ở nước chè hai và tất nhiên ngon hơn cá hồng nước chè hai. Chúng đi từng bầy, ăn ngầm tức dưới đáy nước và ăn ít nhất 6 thứ mồi.

Những tháng nước trong (mùa xuân hạ) thường xuyên là mồi tôm đất sống (1), cua cốm (2), lại có những ngày nó thích ăn con còng gió (con dã tràng) (3).

Những tháng nước đục, mùa thu tháng 9 và 10 âm lịch mưa nhiều và mùa đông tháng 11, 12 âm lịch biển động, câu bằng mồi ruột gà, ruột con sam (4) và tôm đất sống hoặc cua cốm, nếu nước hơi trong.

Ở những nơi không có tôm đất sống, cua cốm, người ta dùng cá nục con nhỏ bằng ngón tay trỏ, để tươi hoặc muối sơ làm mồi.

Câu ngầm với cước số 40, sợi cước xỏ vào lỗ của cục chì suốt (5), tôi thường đến Đá Chồng ở đầu xóm Ngọc Diêm Hạ lúc nước mảy lớn câu cá hanh bằng ruột gà. Tại đây có bãi cát nhỏ, ở phía ngoài đầu bãi có đám rạng đá trái, không vướng mắc cước như rạng san hô, rất dễ câu. Móc một khúc 2 tấc ruột gà bao trùm lưỡi câu và luôn cả khúc cước, cá ngậm mồi chạy chừng 1 sải dừng lại nhai một chặp mới nuốt và chạy lần nữa nhanh hơn, cước giữ ở hai ngón tay thấy nặng thì giựt mới dính, nếu chưa thấy nặng mà giựt thì hỏng. Có khi trong lúc nhai ruột gà chưa nuốt mà đụng mũi nhọn của lưỡi câu, nó liền nhả bỏ mồi.

Ruột con sam, câu lúc nước đục, và cua cốm câu lúc nước trong, 2 thứ đều mềm, cá kéo chạy chừng 1m giựt là được, nhưng nếu móc không kỹ sẽ hỏng việc. Ruột sam là mớ bầy nhầy lấy ở hông con sam cái, mềm hơn thịt cua cốm, gắn một cục ruột sam lấy tóc rối quấn bao trùm lưỡi câu, quấn chặt quá giựt không dính, lỏng quá chót lưỡi câu đụng miệng, cá bỏ mồi. Mồi cua cốm là thịt của càng, que và mình cua đã bóc lớp vỏ, móc một cục nhỏ trùm gọn lưỡi câu, móc không khéo, chót lưỡi câu sẽ ló ra đụng miệng khi cá vừa ngậm mồi nó từ chối mặc dù thịt cua cốm rất hấp dẫn.

Mấy tháng xuân hạ, nước trong, tôi mua tôm đất sống, rọng trong cát và nước biển để dành câu vài ngày. Câu cá hanh tại bờ sông Cái phía trên cầu Xóm Bóng, bờ sông gần cửa biển, bãi Xóm Cồn, và sông Cầu Dứa phía dưới và trên đập nước. Những nơi này thường có chướng ngại vật ở đáy nước, cần phải tránh vì vướng cước thì cá bỏ mồi.

Gắn lưỡi câu hàm ếch số 12 sau đuôi tôm sống từ dưới lên trên không cho ló chót lưỡi câu ra ngoài vỏ, bẻ bỏ cái mũi nhọn trước đầu tôm để khỏi xóc vào miệng cá, bạt mồi ra xa, tay cầm cần , tay giữ ống, sẵn sàng cho ra cước khi cá ăn câu. Không như cá hồng ăn hỗn, cá hanh luôn ngậm con tôm chạy ào gần hai sải cước, dừng lại nhai và nuốt, chạy lần nữa thật nhanh, nếu 2 ngón tay giữ cước thấy nhợ câu nặng, giựt sẽ dính. Có khi nó chạy lần thứ nhì mà nhợ câu còn nhẹ tức chưa nuốt hết con tôm, phải để yên chờ cá chạy lần thứ ba thì chắc ăn.

Có lúc dường như chê tôm sống như lần câu tại bờ sông gần cửa biển Xóm Cồn, cá hanh ngậm con tôm chạy rồi bỏ mồi mặc dù cước không vướng chướng ngại vật. Quấn cước lên ba lần thấy đầu con tôm giập nát hoặc chỉ còn lại khúc đuôi, tôi nghĩ cần phải thay đổi món ăn. Sáng hôm sau tôi ra bãi biển Nha Trang bắt 10 con còng gió (dã tràng) bằng đầu ngón tay trỏ, quả nhiên buổi chiều tôi bắt được hai con cá hanh lớn.

Nhốt mỗi con còng gió vào một hộp quẹt diêm cho càng que khỏi rụng, móc lưỡi câu vào một bên mình thịt từ dưới lên trên, càng que sẽ cử động khi ở đáy nước, cá hanh thấy là đớp ngay, kéo chạy hai sải cước, dừng lại nhai nuốt rồi chạy lần nữa, cũng như câu mồi tôm vậy. Đến lúc không thích ăn còng gió nữa, nó cắn lấy nửa con rồi bỏ, ngày hôm sau phải thay“ thực đơn” bằng cua cốm hoặc tôm đất sống.

Mỗi lần bắt được tại sông cầu Dứa phía trên đập nước tôi thấy cá hanh nước ngọt bụng đầy mỡ, thịt ngon hơn đồng loại ở nước chè hai và vịnh Nha Phu.

Chú thích:

1_ Tôm đất: loại tôm ở nước chè hai, lớn bằng ngón tay út, người ta bắt bằng cách đặt Nò (cái lọp lớn) nên gọi là tôm Nò, hoặc xúc bằng vợt và gọi tôm Xiết.

2_ Cua cốm: cua sắp lột (thay vỏ), trong vài ngày sắp lột, vỏ cứng trở nên giòn, bẻ bể như cốm nên gọi cua cốm, thịt cua lúc đó chắc và dai, có mùi thơm quyến rũ cá từ xa, cá nào cũng thích ăn.

3_ Còng gió:tên theo sách vở là con dã tràng, một loại cua nhỏ đào hang ở các bãi biển, chạy thật nhanh như gió nên gọi còng gió.

4_ Ruột con sam: một thứ bầy nhầy lấy ở bụng con sam cái, mùi rất tanh, cá hanh rất thích.

5_ Chì suốt: tiếng địa phương, cục chì cứng, nhỏ bằng ngón tay út, lớn lắm bằng ngón chân cái, có lỗ thông ở giữa để xỏ cước, khi cá ăn câu chỉ kéo sợi cước chạy, cục chì nằm yên tại chỗ.